(Gepubliceerd in de Oud Hagenaar, 20 februari 2018)
” Kinderen, morgen is de meester jarig, dus pakjes sigaretten zijn weer welkom. Golden fiction graag. “
Meester Neele van de Dr. Gerth van Wijckschool in Den Haag (Withuysstraat) vergat nooit ons aan zijn verjaardag te herinneren.
De volgende dag feliciteerden wij de meester en legden met trots ( 20 sigaretten) of schaamte (10 sigaretten) de pakjes Golden fiction op zijn lessenaar. Inpakken was niet nodig.
Mijn vader gaf mij met merkbare tegenzin ( ‘vooruit dan maar’) net genoeg geld om een half pakje te kopen. Hij rookte zelf ook, maar deze schaamteloze collecte beviel hem niet.
Roken was stoer, mannelijk, alle mannen rookten. Mijn moeder rookte alleen als er muggen verjaagd moesten worden en dan zonder te inhaleren.
Shag, het meest gerookt, was goedkoop en met zo’n handig rollertje kon je er mooi gevormde sigaretten van draaien. Wij kinderen verzamelden peuken, peuterden daar het restje tabak uit en maakten -dachten we- onze vaders blij met deze “bukshag.” De kartonnen doosjes, makkelijk weggegooid op straat, waren perfect om er speelkaarten van te maken. De jaren vijftig…
Geleidelijk bleek dat de Weduwe van Nelle wel erg veel slachtoffers maakte. Zelfs de sigarettenindustrie kon niet meer volhouden dat roken onschadelijk was en mijn vader deed halfslachtige pogingen over te gaan op pijp. Ik was inmiddels aan de Silky, 50 cent per pakje, ook op mijn hbs – het Grotius, Klaverstraat, Den Haag – werd nog volop gerookt door leerlingen en docenten. Tussendoor ging ik schaken bij mijn opa in de Galvanistraat en rookten we Caballero. We zijn eind jaren vijftig, jaren zestig.
Het tij begon te keren. Ook ik ben – jaren negentig – gestopt. Bekeerlingen zijn de fanatiekste gelovigen vandaar dat ik waar mogelijk rokers dwars zit, de Stichting Tabaknee sponsor en fan ben van Dr. Wanda de Kanter, een longarts die een krachtige lobby voert tegen de rookmaffia en nu zelfs het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds op de knieën heeft gekregen: het ABP bouwt de beleggingen in de sigarettenindustrie af.
Steeds minder mensen roken, meester Neele zou op staande voet ontslagen zijn en tot zijn dood toe worden achtervolgd door ouders en hun advocaten wegens aan de leerlingen toegebrachte gezondheidsschade. Het gaat de goede kant op.
Is er nog toekomst voor het roken? Om daar zicht op te krijgen heb ik een selecte steekproef gehouden onder representanten van de generatie 5 tot 15 jarigen. In een uitgelekt rapport van de sigarettenindustrie worden zij de remplacanten genoemd. Zij moeten de gaten in de markt gaan opvullen. Hoe kansvol is dat?
” Zijn jullie van plan later te gaan roken?” was mijn eerste vraag aan Yacco(11) en Jimmy (6).
Natuurlijk niet, dat is dom, je wordt er hardstikke ziek van, was de reactie.
“Wat zou je doen als de meester in de klas zou roken”
Dat mag helemaal niet, dus dat zeggen we of we gaan naar de directeur.
“En als de meester sigaretten vraagt voor z’n verjaardag?”
Dan geven we chocoladesigaretten…haha!
Ik ben trots op mijn kleinzoons, de toekomst voor de sigarettenindustrie ziet er somber uit, gelukkig maar.